10. Yargı Paketi Adalet Komisyonu’nda Kabul Edildi: İnfaz ve Ceza Sistemi Yeniden Şekilleniyor
Adalet bakanı Yılmaz Tunç, TBMM Adalet Komisyonunun, kamuoyunda “10. Yargı Paketi” olarak bilinen, “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni kabul ettiğini açıkladı.
30 maddeden oluşan teklif, 10 farklı kanunda değişiklik öngörüyor.
Yargı paketinin, “Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi” doğrultusunda hazırlanan ilk düzenleme olduğu belirtilirken, teklif hem infaz sisteminde hem de toplumsal yaşamda önemli değişiklikler içeriyor.
Cezada Caydırıcılık ve Denetimli Serbestlikte Yeni Dönem
Yargı paketiyle birlikte toplumda oluşan “cezasızlık algısının” ortadan kaldırılması hedefleniyor. Yeni düzenlemeye göre:
• Hükümlüler, cezası 2 yılın altında olsa dahi, koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az 1/10’unu cezaevinde geçirmeden denetimli serbestliğe çıkamayacak.
• Bu sayede cezanın caydırıcılığı artırılacak ve infazın amacı daha etkin şekilde yerine getirilecek.
Tekerrür Hükümleri ve Koşullu Salıverilme
İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan mahkumlara yönelik düzenlemeler de pakette yer aldı. Bu kapsamda:
• 4’te 3’lük süreyi iyi hâlli olarak tamamlayan mahkumlara koşullu salıverilme imkanı getiriliyor.
• Amaç; mahkumların topluma yeniden kazandırılması, rehabilitasyonun sağlanması ve suçun tekrarlanmasının önlenmesi.
İnfazda İnsan Odaklı Yaklaşım Genişliyor
Paketle birlikte özel infaz usulleri genişletildi:
• Hafta sonu/geceleyin infaz: Kasten işlenen suçlarda ceza sınırı 1 yıl 6 aydan 3 yıla, taksirli suçlarda 3 yıldan 5 yıla çıkarıldı.
• Konutta infaz: Kadın, çocuk ve yaşlılar için kapsam artırıldı. Örneğin, 80 yaşını aşmış kişiler, 6 yıla kadar olan cezalarını konutta infaz edebilecek.
• Ağır hasta veya engelli mahkumlar da topluma tehdit oluşturmuyorsa cezasını evde çekebilecek.
• Yeni doğum yapan ve cezası 5 yıl veya daha az olan kadınlar, konutta infazdan yararlanabilecek.
Çocuklara Yönelik Eğitim ve Islah Odaklı Değişiklikler
Çocuk hükümlülere ilişkin infaz sistemi de yeniden yapılandırıldı:
• İyi hal değerlendirmesi ile çocuk kapalı cezaevinden, çocuk eğitimevine geçiş yapılabilecek.
• Kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda 5 yıla kadar ceza alan çocuklar, doğrudan eğitim evlerinde cezalarını çekecek.
Trafikte Yeni Cezai Düzenlemeler
Trafik güvenliğini tehlikeye atan eylemler için cezalar artırılıyor:
• Yol kesme müstakil suç sayılacak ve 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörülecek.
• Alkol veya uyuşturucu etkisinde araç kullanma suçunda cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarıldı, ceza aralığı 6 ay - 2 yıl olarak belirlendi.
• Diğer trafik suçlarında da cezai yaptırımlar sertleştirildi.
Silahla Kutlamaya Ağır Yaptırımlar
Düğün, nişan gibi toplu alanlarda silahla ateş açanlara yönelik cezalar yükseltiliyor:
• Ses ve gaz fişeği atan kuru sıkı silahlar, artık “genel güvenliği kasten tehlikeye sokma” kapsamına alınacak.
• Meskûn mahalde bu tür silahların kullanımı 1 ila 5 yıl hapisle cezalandırılacak.
• Suçun toplu etkinliklerde işlenmesi halinde ceza yarıdan bir katına kadar artırılacak.
Şiddet ve Tehdit Suçlarında Artışlı Cezalar
• Kasten yaralama suçlarında hapis cezaları %50 oranında artırılacak.
• Tehdit suçu için alt sınır 2 ay olacak.
• Suçun silahla, örgütle veya birden fazla kişiyle işlenmesi durumunda cezanın üst sınırı 5 yıldan 7 yıla çıkarılacak.
Dijital Mecralarda Kişilik Hakları Güvence Altında
İnternetteki saldırılara karşı daha hızlı önlem alınabilecek:
• Kişilik haklarına saldırı içeren yayınlar için sulh ceza hakimliğine başvuru yapılabilecek.
• 24 saat içinde erişim engeli veya içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek.
• İtiraz ve dinleme usulleri de detaylı olarak düzenleniyor.
Noterlikte Disiplin Kuralları Netleşiyor
Noterlik Kanunu’nda yapılan değişiklikle:
• Disiplin hükümleri açık, anlaşılır ve öngörülebilir şekilde yeniden tanımlanıyor.
10. Yargı Paketi, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaşması halinde, infaz hukukundan toplumsal güvenliğe kadar geniş bir alanda yapısal değişiklikler getirecek.
Adalet Bakanlığı, bu düzenlemelerin hukukun üstünlüğünü esas alan ve vatandaşın adalete güvenini artıran bir sistem hedeflediğini vurguluyor.